Internationaal gecertificeerd (team)coach Angela van Dorssen vertelt over haar dagelijkse praktijk. Sinds maart 2020 is zij gecertificeerd als neurotranformational coach.

Een vrijdagmorgen, eind van de week. Ik begeleid een team in de financiële sector. We hebben het, op eigen verzoek, over psychologische veiligheid in het team. Geen makkelijk onderwerp, veel teams omzeilen dit onderwerp liever. En zeer relevant als je het nieuws volgt. Om veiligheid te creëren en het ongemak te verkleinen, heeft iedereen een korte online vragenlijst ingevuld over hoe psychologisch veilig hij/zij zich voelt in het team. De resultaten laten anoniem een foto zien van de huidige situatie. Een open dialoog volgt.

Doe niet zo negatief

En dan komt de vraag die in de lucht hangt als de teamleden de bredere spreiding in de resultaten zien: “Wie is diegene die een 3 scoort?”. Ieder cijfer is, wat mij betreft, net zo interessant om verder te verkennen en wij mensen zijn geprogrammeerd om naar de lage cijfers te kijken. Na een korte stilte heeft iemand het lef om zich uit te spreken met bijbehorende emoties. En dan bereikt het ongemak in de ruimte zijn climax.

Emoties horen al niet thuis op de werkvloer vinden we helaas nog steeds. Emoties tonen vinden we niet professioneel en moet je vooral voor thuis bewaren. En als ze er zijn, willen we zo snel mogelijk weer dat alles harmonieus en positief is. Het klopt, we houden er niet van! We weten niet wat we ermee moeten en dat geeft een gevoel van onrust en ongemak. Focussen op het positieve is een stuk makkelijker.

De reactie kwam: “Zo moet je het niet zien, je kan toch ook kijken naar wat er wel goed gaat?!” Deze persoon droogde tranen, knikte vriendelijk en zei verder niets meer…

Giftige positiviteit

Psychotherapeut Whitney Goodman (2022) wijst ons op de impact van giftige positiviteit: “Positiviteit kan heel giftig zijn en slecht voor je (mentale) gezondheid, als het ertoe leidt dat je negatieve gevoelens onderdrukt.”

Zij claimt niet dat je tot uitentreuren je emoties de vrije loop moet laten en deze altijd en overal moet uiten. Zij brengt een verfrissend perspectief op het niet uiten van emoties en de lange termijneffecten op onze gezondheid. Als toehoorder denken we dat we steunen en de ander helpen door te relativeren, maar eigenlijk zeggen we impliciet “Wat je ervaart, praat daar maar niet over”. De ander voelt zich helemaal niet erkend en gesteund.

Holding safe space

Eigenlijk is het simpel om het patroon te doorbreken als je ook ongemakkelijk durft te zijn. Dit is wat je kunt doen:

· Blijf bij de ander met je aandacht. Ga niet vertellen wat jij hebt meegemaakt

· Erken de emoties en de impact op de ander

· Stel een open vraag en luister naar het antwoord

· Vraag naar behoeften i.p.v. te willen oplossen: “Wat heb je nodig?”

Internationaal gecertificeerd (team)coach Angela van Dorssen vertelt over haar dagelijkse praktijk. Sinds maart 2020 is zij gecertificeerd als neurotranformational coach.

Op een prachtige herfstdag werk ik met een MT van een zorgorganisatie. Het is een groot team, met verschillende disciplines en achtergronden. Ze staan voor een enorme klus met een hoge mate van complexiteit, zoals wel vaker in de zorg. In de twee voorbereidingsgesprekken kwam naar voren dat zij als team wilden werken aan meer verbinding en het versterken van hun onderlinge samenwerking. De verschillende regio’s werkten nu vooral als silo’s. Ieder op zijn eigen eiland.

Team of groep?

Er worden in organisatie zogenaamde ‘harkjes’ getekend, ook wel het organogram genoemd. Taken worden geclusterd en teams worden gevormd. En dan blijken teams niet als een team samen te werken. Dat zie je als het spannend wordt. Dan kiezen teamleden voor hun eigen belang ten koste van teamresultaat. Ja, dit helpt niet in bereiken van doelen EN het kan logisch zijn dat het gebeurt. Samenwerking gaat namelijk niet vanzelf als een team eigenlijk een groep mensen blijkt te zijn.

Definitie team: “Personen die afhankelijk van elkaar zijn EN een gezamenlijke identiteit of doel hebben.” Ontbreekt er één van deze elementen, dan spreek je van een groep. Samenwerking is mogelijk, maar is meer een keuze dan dat de wijze van organiseren het vanzelf stimuleert.

De definitie bleek voor dit team de opening voor een open en eerlijk gesprek. Waar zijn we afhankelijk van elkaar en waar niet? Wat is ons gezamenlijke doel? Interessante conclusie was uiteindelijk dat zij volgens de definitie een team zijn, maar zij het ervaren als een groep. Nu kunnen zij bouwen aan onderlinge samenwerking.

Team kost autonomie

Zoals het liedje van Kinderen voor Kinderen goed verwoordt: “Op een onbewoond eiland, loopt niemand voor je neus. Ja, je voelt je d’r blij want, lekker leven is de leus.” Op je eigen eiland bruist het van vrijheid en autonomie. En hier zit de crux.

Volgens Patrick Lencioni (2002) is focus op teamresultaat, boven eigen status en ego, één va de voorwaarden om als team optimaal te functioneren. En dat gaat ten koste van autonomie. Dat betekent dat ieder teamlid zich, als het nodig is, voegt naar een besluit van het hele team. Ook als dat voor de eigen business unit niet de beste uitkomst is.

1e stap = eilandhoppen

Begin klein en bezoek als het ware elkaars eiland. Wat werkt daar goed en waarom? Welke uitdagingen heeft deze business unit? Als alle eilanden bezocht zijn, bepaal dan met elkaar het kader waarbinnen je als team wilt werken. Wat doe je samen? En waar kunnen de verschillende afdelingen eigen keuzes maken?

Zoek je een reisleider, bel gerust!
06 1985 0504

Internationaal gecertificeerd teamcoach Angela van Dorssen vertelt over haar dagelijkse praktijk.

Eén van de meest voorkomende issues die ik tegenkom, is het gebrek aan overeenstemming in managementteams en directies. Niet in staat zijn om tot een gezamenlijk besluit te komen. ‘Ik belangen’ die zwaarder wegen dan het gezamenlijke resultaat. Logisch wel eigenlijk. Hoe groter het team, hoe meer belangen. Hoe meer er op het spel staat, hoe spannender het wordt om besluiten te nemen. En als je een besluit neemt, ben je verantwoordelijk voor de uitkomst. Ook als het misgaat! Niet kiezen of je eigen standpunt blijven verdedigen, is dan aantrekkelijker. EN het kost geld en leidt tot frustraties.

Je komt niet van de rotonde af

Afgelopen week was ik in gesprek met een directie in de agrarische sector. Het doel van de afspraak was om de inhoud van een training voor alle medewerkers te bepalen. Medewerkers die afspraken niet nakomen, elkaar niet aanspreken en bot op elkaar reageren bij feedback. Al pratende hoorde ik vooral andere meningen in de directie. Dat is meestal wenselijk, maar in dit geval kwamen we niet tot een concrete uitkomst. Ik vroeg hen: “In hoeverre hebben jullie een gezamenlijk beeld van wat de training moet opleveren?” Dat bleek de spijker op zijn kop. Die was er niet en zo draaiden wij vele rondjes op de rotonde.

Je team doet wat jij doet

Ineens viel een kwartje. Zij zagen in dat als zij niet tot één beeld komen in de directie, de medewerkers hun eigen belang voorop blijven zetten, hun gedrag kopiëren en er niets zou veranderen. Zij besloten om eerst zelf aan de slag te gaan en de training nog even in de koelkast te zetten.

Unanieme besluiten zijn een utopie

Overeenstemming is niet hetzelfde als een unaniem besluit. Het betekent dat je je achter het besluit schaart. Je ‘JA’ zegt en ook ‘JA’ doet. Dat je op het moment dat er inhoudelijke een stevige discussie is gevoerd en een unaniem besluit geen optie blijkt, je met elkaar tot het best mogelijke besluit komt. Ook als je daarmee je eigen belang opzij moet schuiven om het teamresultaat te borgen.

Bel gerust als je wilt sparren
06 1985 0504

Internationaal gecertificeerd teamcoach Angela van Dorssen vertelt over haar dagelijkse praktijk.

Sinds afgelopen september is er een heel nieuw gesprek in teams ontstaan: “Hoe en waar gaan we (straks) werken?”. Dat liep in sommige gevallen uit op een hoogoplopend conflict in het team. Of precies het omgekeerde ontstond, teams die met elkaar tot duidelijke afspraken kwamen en zelf verantwoordelijkheid namen voor het team. Het is nog een fase van trial en error. Interessant is het om te zien welke impact het beleid van de werkgever daarop heeft.

Het lijkt erop dat als een werkgever het helemaal vrij geeft en geen kaders meegeeft EN er beperkt vertrouwen is in een team, individuele belangen voor gaan op het teambelang. Dat leidt op de langere termijn tot gedoe, irritaties en conflict in teams. Tijd voor een eerlijk gesprek!

Verbinding vs. vrijheid

De grootste reden om weer naar kantoor te willen komen lijkt het missen van de sociale connectie met collega’s. De informele momenten, elkaar echt ontmoeten en andere dingen delen dan alleen inhoud. Medewerkers zijn ‘back to back’ online meetings zat. De onderlinge verbinding wordt gemist in teams. Leidinggevenden hebben al hun creativiteit al benut, online koffiemomenten worden niet langer bezocht. Hoe creëer je dan verbinding in je team als Corona ons nog langer in zijn greep houdt?

Interessant, de andere kant is er ook. Medewerkers zeggen overprikkeld te zijn op de werkvloer, minder productief te zijn juist doordat zij ‘steeds gestoord worden’ en willen hun tijd nuttig besteden. EN zij zijn niet altijd meer bereid te investeren in reistijd en sociale connectie als dit betekent dat zij hun persoonlijke vrijheden moeten opgeven.

Teams die er goed uit komen, hebben de voor hen juiste balans gevonden tussen verbinding en de vrijheid om zelf te bepalen waar je werkt.

Wat lijkt te werken?

· Geef als werkgever ruimte binnen duidelijke kaders

· Maak teams verantwoordelijk en geef teams de opdracht gezamenlijk tot afspraken te komen waar iedereen achter staat

· Maak individuele verschillen bespreekbaar en bouw bruggen vanuit EN EN: hoe gaan we als team om met verschillen in behoefte?

· Werk aan het onderling vertrouwen in het team door elkaar persoonlijk te leren kennen

Bel gerust als je wilt sparren
06 1985 0504

Internationaal gecertificeerd teamcoach Angela van Dorssen vertelt over haar dagelijkse praktijk.

Toen ik 7,5 jaar geleden begon, werd individuele coaching nog geassocieerd met disfunctioneren. Nu is het bijna gek als je als professional geen coach hebt. Zo anders is het nog met teamcoaching. Waar in Amerika ieder high performing team werkt aan samenwerking en continue reflectie, word ik in Nederland vaak gebeld als er gedoe is of resultaten niet worden behaald. Of het team denkt dat we vlotten gaan bouwen. Zeker goed voor teambuilding, alleen is teamcoaching meer dan dat. In teamcoaching werk je gericht aan teamdoelen die bijdragen aan betere samenwerking EN aan een beter teamresultaat.

Tegen mijn klanten zeg ik; “Ik kijk wat er onder het tapijt zit”.

Waar is onderhoud nodig?
Dat doe ik niet zelf. Eén van de eerste stappen is het team zelf laten vertellen wat er goed loopt in het team en waar uitdagingen zitten. Via een uitgebreide intake wordt de foto van het team gemaakt en in een rapportage teruggegeven. De dialoog die daarop volgt is essentieel en niet altijd makkelijk. Ineens staat het op papier. De vervolgstap is bepalen waar het team aan wil werken. Concrete doelen en resultaten worden vastgelegd in een coachplan.

Ieder team heeft groeipotentieel
Laatst werkte ik samen met een collega met een rechercheteam van de politie en de resultaten van hun eigen zelfevaluatie waren aanleiding voor het eerlijke open gesprek. Iets wat in de dagelijkse praktijk lastig is. Logisch, een dag later moeten zij weer op elkaar kunnen bouwen in hun politiewerk. En eerlijk zeggen wat je echt vindt, maakt je kwetsbaar. Door kwetsbaar te zijn, kwamen die dag de echte onderwerpen op tafel en konden er duidelijke afspraken worden gemaakt.

In een Sectie op een middelbare school was het spannend om te lezen wat er echt leeft in het team. Ik omzeil niets, vanuit het vertrouwen dat ieder team de beste versie van zichzelf wil zijn/worden. Onderwijs kenmerkt zich door een sterke autonomie, wat samenwerking in de weg zat. De passie voor het vak en de leerlingen was waar zij hun gezamenlijkheid ontdekten. Nu, een half jaar later is dit team doelgericht bezig met het verbeteren van hun processen en wordt gedoe steeds meer uitgesproken en opgeruimd.

Team APK-checklist
Wil je als leidinggevende zelf aan de slag met je team en zicht krijgen op waar jouw team onderhoud nodig heeft? Stuur een e-mail en ontvang kosteloos de Team APK-checklist.

Teams die regelmatig zichzelf (laten) keuren, functioneren beter en blijven concurrenten voor!

Lees meer over teamcoaching

Internationaal gecertificeerd team coach Angela van Dorssen vertelt over haar dagelijkse praktijk, de titel en de datum – Je kop in het zand steken heeft geen zin – januari 2021

Internationaal gecertificeerd team coach Angela van Dorssen vertelt over haar dagelijkse praktijk – Giftige communicatie verlamt samenwerking – oktober 2020

Internationaal gecertificeerd team coach Angela van Dorssen – Vertrouwen is als een pot met knikkers – juni 2020

Internationaal gecertificeerd team coach Angela van Dorssen vertelt over haar dagelijkse praktijk – Wat leeft er onder de motorkap – april 2020

Angela van Dorssen vertelt over haar dagelijkse praktijk – Teams die vertragen zijn productiever – januari 2020